HOLLANDALI GURBETÇİNİN YURTDIŞI BORÇLANMA VE TÜRKİYE’DEN EMEKLİ AYLIĞI BAĞLAMA İŞLEMLERİ

HOLLANDALI GURBETÇİNİN YURTDIŞI BORÇLANMA VE TÜRKİYE’DEN EMEKLİ AYLIĞI BAĞLAMA İŞLEMLERİ

1- YURT DIŞI BORÇLANMA NEDİR? İŞLEMLER NASIL YAPILMALI?

Normalde insanlar çalışarak ve zorunlu veya isteğe bağlı sigortalara prim ödeyerek şartları tamamladıklarında veya malül olduklarında emekli maaşına hak kazanırlar. Ancak devlet bazı dönemlerde vatandaşımızın zorunluluk nedeniyle çalışamadığı süreleri bu prim günlerine eklenmek üzere borçlanma ve bedelini yatırma imkanı sunmaktadır. Örneğin bir erkek sigortalı mecburi olarak askerlik görevini yapacağından veya bir bayan doğal olarak doğum yaptığında çalışamayıp annelik izni alacağından bu dönemleri borçlanma hakkı verilmiştir.

Biz bu borçlanmaya halkın anlayacağı şekilde “Sigortalılık süresi satın alma” diyebiliriz. İşte bu borçlanma haklarından biri de Hollanda‘ya çalışmaya gelen Türk vatandaşlarının ve mavi kartlıların Türk vatandaşığında o dönem içerisinde Türkiye’de çalışma imkanı olmadığından kendilerine ve hanım eşlerine yurtdışındaki çalışma, bir yıla kadar olan işsizlik ve ev hanımlığı dönemlerini borçlanarak Türkiye’de hiç sigortalılığı olmadığı halde bu sigortalılığı satın alma ve şartları tamamladığında da aynı Türkiye’de çalışmış gibi emekli aylığı alma hakkıdır.

Hollanda’da yaşıyorum ve Türkiye’den emekli olmak istiyorum. İlk olarak ne yapmalıyım, nereden başlamalıyım?

Türkiye’de sosyal güvenlik mevzuatı ve dolayısıyla sistemi çok sık değiştiğinden karmaşık bir hal almıştır. Bu değişiklerin takibini ancak bu konuda uzman olanlar yapabilmektedir. Hal böyle olunca vatandaşın başvurularda profesyonel hukuki yardım almadan doğru ve hak kaybı yaşamadan borçlanma yapma imkânı da olamıyor. Bu nedenle Türkiye’den yurt dışı borçlanma, askerlik ve doğum borçlanması yaparak emekli olmak isteyen vatandaşımız ile mavi kartlı insanımız SGK’nın 06.11.2018 tarihli 2018/38 sayılı Genelge ve 1 Ağustos 2019 tarihinde yürürlüğe giren kanun değişikliğini de nazara alarak öncelikle hangi sigortalılık statüsünde, hangi şartlarda en az borçlanma ile en optimal emeklilik hakkı elde edebilir bunun için konunun uzmanı olarak bizimle iletişim kurup bilgilenmelidir. 1 Ağustos 2019 tarihinde yürürlüğe giren kanun değişikliğinden dolayı daha önce Türkiye’de hangi statüde (SSK, Bağkur, Emekli Sandığı) sigorta girişi olursa olsun bu tarihten sonra yurtdışı borçlanma talebinde bulunulması halinde süreler Bağkur (4/b) kapsamında borçlandırılmaktadır. Bu konuda danışma hizmetimiz ÜCRETE TABİDİR.

Bu vatandaşlarımız bizimle irtibat kurup danışma hizmeti almadan önce şu bilgileri hazırlayıp bize bildirmeleri danışma hizmetini daha çabuk ve etkin kılacaktır;

1. Ad, soyad ve gün, ay ve yıl olarak tam doğum tarihi,
2. Vatandaşlık durumları (Türk, çifte veya mavi kartlı)
3. Türkiye’de çalışması olup olmadığı, varsa en son hangi sigortalılık statüsünde olduğu (SSK, Bağkur, Emekli Sandığı)
4. Varsa Türkiye’deki ilk sigorta girişi ve sigortalılık statülerinde geçen hizmetlerin toplam gün sayısı,
5. Varsa erkek vatandaşlarımızın uzun süreli Türkiye’de askerlik hizmeti ve ne zaman olduğu (Dövizli askerlik değil)
6. Hollanda‘ya gelinen ve ilk ikamet etmeye başlanılan tarih, (Bayanlar için çok önemli)
7. Türkiye’de eski tarihli sigorta başlangıcı yoksa yurt dışında ilk sigortaya tabi olunan tarih ve niteliği (UWV’den alınacak TH 205 veya Konsoloslukça verilen ayrıştırılmış hizmet belgelerinden anlaşılır) (Türkiye Cumhuriyeti ile Hollanda arasında imzalanan Sosyal Güvenlik Sözleşmesinin 29. maddesi gereğince Hollanda ilk sigorta girişi Türkiye için de ilk sigorta girişi olduğundan bu cetveller çok önemlidir)
8. Mavi Kartlılar için Türk vatandaşlığından tam çıkış tarihi (Konsolosluklardan veya Türkiye’de Nüfus Müdürlüklerinden alınacak ‘Vukuatlı Nüfus Kayıt Örneği’ ile tespit edilebilir. Veya Türk vatandaşlığından ÇIKMA belgesi varsa bu belgenin alındığı tarih)
9. Mavi Kartlı bayan gurbetçilerimizin Hollanda vatandaşlığına geçtikten sonra çocuk doğumları olup olmadığı varsa çocukların doğum tarihleri.

Bu bilgilerle bize müracaat edildiğinde kişiye özel Türkiye’den emeklilik şartları, borçlanma yapabileceği süreler, ödemesi gerekli borçlanma miktarı v.s. konusunda vatandaşlarımız tarafımızca ücretsiz olarak bilgilendirilir.

Emeklilik şartlarımız tespit edilip karar verince ne yapmalıyız? Size hangi belgeler gerekli?

Emeklilik şartları tarafımızdan tespit edilip bilgilendirilen gurbetçimiz karar verdikten sonra Hollanda‘nın neresinde olursa olsun kendisinden alacağımız konsolosluk vekaletnamesiyle durumuna uygun belgeleri bize gönderdiğinde hemen borçlanma işlemine geçilir ve o müvekkilimize bilgi verilir.

Hollanda çalışma (hizmet) belgesini nasıl temin edebilirim?

Diğer ülkedeki gurbetçilerimize göre Hollanda’daki hizmet belgelerinin temini biraz farklı ve karmaşıktır.

Hollanda’da çalışmaya dayalı emeklilik primleriyle sağlık sigortası primleri aynı yere ödenmektedir. Bu durumda hangi prim süreleri çalışmaya dayalı hangileri çalışma olmadan sadece sağlık sigortası primleri belli olmamaktadır. Yurtdışı borçlanmalarda ise sadece çalışılan prim süreleri ile aralardaki veya sondaki son bir yıla kadar olan işsizlik süreleri borçlandırılabiliyor ve Türkiye Cumhuriyeti ile Hollanda arasında imzalanan Sosyal Güvenlik Sözleşmesinin 29. maddesi gereğince Hollanda ilk sigorta girişi Türkiye için de ilk sigorta girişi sayılıyor.

İşte bu nedenlerle yurtdışı borçlanmalarda bize bu sadece emeklilik primleri yatırılan dönemler gerekmektedir. Bunun için de hizmet cetvelinin ayrıştırılması zorunlu oluyor.

Hollanda sigortalılık hizmet belgesinin temini iki şekilde mümkün olmaktadır. Bunlar;

Ayrıştırılmış hizmet belgesi

Hollanda’da 01.07.1989 tarihinden itibaren yürürlükte olan Şahıs Kayıt Kanunu hükümleri gereğince kişisel bilgiler üçüncü şahıslarla paylaşılamadığından gurbetçimizin ayrıştırılmış hizmet belgelerini Türk Konsololuklarının Çalışma Ataşeliklerinden temin etmeleri gerekiyor.

Gurbetçimizlerimiz, T.C. nüfus cüzdanı fotokopisi, çalışılan firmalardan alınan ve çalışılan sürelerin tamamını açıkça gösteren imzalı ve kaşeli belgeler; bunların temin edilememesi durumlarında ise firmaların emeklilik sandıklarından (Bedrijfspenioenfonds) temin edilen belgeler, senelik vergi dökümleri (Jaaropgave), iş bulma kurumlarından ((Centrum voor Werk en Inkomen- CWI) veya geçici istihdam bürolarından (Uitzendbureau) alınan yazılar veya eldeki mevcut maaş kağıtları, sertifikalar, bonservisler, iş sözleşmeleri gibi çalışmaları ispata yarar benzer nitelikli belgeleri konsolosluğumuza ibraz ettiklerinde ibraz edilen belgelere göre ayrıştırılmış hizmet belgelerini alıp yurtdışı borçlanma işlemlerinde kullanabilirler. Konsolosluğa başvuruda bu belgelerin tercümesi gerekmemektedir.

Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV)’den alınacak TH 205 hizmet belgesi

Maalesef Hollandalı gurbetçimizin elinde her zaman geçmiş yıllardaki çalışma sürelerine ait belgeleri olmayabiliyor. Bu durumda bazı hak kayıpları olabilir. Örneğin gurbetçimiz 1981 yılında çalışmaya başladığı süreler ile ilgili elinde bir belge olmadığı gibi giğer kamu kurum ve kuruluşlarından da herhangi bir belge temin edememiş, ilk defa 1987 yılından itibaren belge temin etmiş ise konsolosluk 1987 yılından itibaren ayrıştırılmış hizmet belgesi düzenleyecektir. Buna göre borçlanma yapıldığında ise ilk sigorta girişi 1981 yılı yerine 1987 yılı olacak ve yatırması gerekli asgari prim gün sayısı arttığı gibi daha geç yaşta emekli aylığına hak kazanacaktır.

Oysa Hollanda İşçi Sigortaları Kurumu’ndan (Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen -UWV) alınacak TH 205 hizmet belgelerinde tüm bu süreler görünmektedir.

Lâkin bu belgenin alınması Hollanda devleti tarafından zorlaştırılmıştır. UWV,  2016 yılı Mart ayından beri doğrudan bireysel başvuru ile gurbetçimize TH 205 formülerini vermiyor, resmi Kurum olan SGK tarafından talep edilmesini şart koşmaktadır.

Bu nedenle yurtdışı borçlanma yapmak isteyen gurbetçilerimiz ister yurtdışı borçlanma işlemi yapmadan önce ister yurtdışı borçlanma başvurusu esansında yetkili SGK İl Müdürlüğü aracılığıyla Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yurtdışı Sözleşmeler ve Emeklilik Daire Başkanlığına hitaben tarafımızca hazırlanan dilekçeyi imzalamaları gerekmektedir. Bu şekilde SGK Yurtdışı Sözleşmeler ve Emeklilik Daire Başkanlığı UWV’den TH 205 formülerini tedarik edip bize veya borçlanma başvurusu yapmış isek ilgili SGK birimine göndermektedir.

Bu belgenin tedariki için iki ülke resmi kurumları arasındaki yazışmalardan dolayı borçlanma işleminin bitirilmesi diğer ayrıştırılmış hizmet belgeleri ile yapılan başvurulara göre daha uzun bir zaman almaktadır.

A) Erkek vatandaşlarımız için gerekli belgeler;

1. Yurtdışı çalışmalarını gösterir ellerinde mevcut ise Hollanda İşçi Sigortaları Kurumu’ndan (UWV) alınmış TH 205 hizmet belgesi, mevcut değilse bu belgenin temini için SGK İl Müdürlüğü aracılığıyla Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yurtdışı Sözleşmeler ve Emeklilik Daire Başkanlığına hitaben tarafımızca hazırlanan dilekçeyi imzalamaları veya temin edebiliyorlarsa yetkili Türk konsolosluğundan ayrıştırılmış hizmet belgesi. Hizmet belgesi Türkçe düzenlenmemiş ise 1 Ağustos 2019 (hariç) tarihinden önce borçlanma başvuruları için Türkçe’ye tercümesi ettirilmesi gerekmezken, bu tarihten itibaren başvuru yapanlardan belgenin Türkçeye’ye tercümesi ve tercümenin Türk konsolosluğundan tasdiki talep ediliyor.
2. Kendi nam ve hesabına çalışanlar (zelfstandige) bu sürelerini borçlanacaksa  bağlı oldukları vergi dairesi, ilgili meslek kuruluşu veya birlikleri ile ticaret odalarından (Kamer van Koophandel) verilen hizmet belgeleri. Bu belgeler Türkçeye tercüme ettirilmedir.
3. Nüfus Cüzdanı/Mavi Kart Fotokopisi
4. Türk/Hollanda Pasaport Fotokopileri (Varsa eski pasaport fotokopileri)
5. Emeklilik işlemleri için Vekaletname (Konsolosluktan)

B) Bayan vatandaşlarımız için gerekli belgeler;

1. Yurt dışı çalışmalarını gösterir ellerinde mevcut ise Hollanda İşçi Sigortaları Kurumu’ndan (UWV) alınmış TH 205 hizmet belgesi, mevcut değilse bu belgenin temini için SGK İl Müdürlüğü aracılığıyla Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yurtdışı Sözleşmeler ve Emeklilik Daire Başkanlığına hitaben tarafımızca hazırlanan dilekçeyi imzalamaları veya temin edebiliyorlarsa yetkili Türk konsolosluğundan ayrıştırılmış hizmet belgesi. Bu belgenin Türkçe’ye tercümesi ettirilmesi gerekmiyor.
2. Hollanda Almanya’nın aksine çocuk yetiştirme sürelerine sigortalılık hakkı tanımadığından çocuk doğumları Türkiye için sigorta girişi kabul edilmez.
3. Yurt dışındaki ev hanımlığı dönemlerini borçlanabilmek için Hollanda’ya geldikten ve 18 yaşını doldurduktan sonraki tüm ikametleri gösterir ikametgah belgeleri. Bu ikametgah belgeleri Türkçeye’ye tercüme ve Türk konsolosluğundan tasdik ettirilmelidir.
4. Eski-Yeni Pasaport Fotokopileri
5. Nüfus Cüzdanı/Mavi Kart Fotokopisi
6. Emeklilik işlemleri için Vekaletname (Konsolosluktan)

2- EMEKLİ MAAŞI NASIL BAĞLANIR? BUNUN İÇİN TÜRKİYE’YE GİTMEK GEREKİR Mİ?

Türkiye çalışmaları olanlarla Türkiye’de hiç çalışması olmayıp yurt dışı borçlanma işlemi biten ve borçlanma bedelini yatıranlar emeklilik şartlarını yerine getirmişlerse emekli aylığı bağlanması için SGK’ya müracaat etmek zorundadırlar. Bu işlem için kişi bizzat kendileri Türkiye’de SGK’ya başvurabilecekleri gibi Hollanda’dan da posta yolu ile başvuru yapılması mümkündür. Emekli aylıkları başvurulan ayı takip eden ay başından itibaren başlatılır.

Bu başvuru yapılmaz ise otomatik emekli aylığı bağlanmaz. Başvuru yapılmadan emekli aylığı bağlanamayacağından geriye dönük emekli maaşı istenemez.

Yurtdışı borçlanmaya dayanılarak emekli aylığının bağlanması için 3201 sayılı Kanun gereğince Hollanda’da ikamet etmeye devam eden vatandaşlarımızın hali hazırda Hollanda’da çalışmıyor ve ikamete dayalı herhangi bir sosyal yardım ya da ödenek almıyor olmaları gerekmektedir

Türkiye-Hollanda Sosyal Güvenlik Sözleşmesi gereğince malullük aylığı tek taraflı olduğundan vatandaşlarımız Türkiye’deki fiili çalışmalarına dayanarak kısmi sözleşme aylığı talebinde bulunamazlar.Ancak; Yurtdışı sürelerini borçlanıp borcunu da süresi içinde ödeyen vatandaşlarımız sadece borçlanmalarına dayanarak malullük aylığı talebinde bulunabilirler.

Bunu da belirtelim ki, Hollanda mevzuatına göre bu ülkede ikamet eden ve maluliyet oranları % 80 – 100 arasında belirlenmiş ve yıllık kontroller sonucunda sağlık durumlarında herhangi bir değişme olmadığı ve düzelemeyecekleri kesinlik kazandığı için daimi iş göremez statüsünde sayılanlara 65 yaşına kadar AOW (Algemeine Ouderdomswet) kapsamında “Daimi İş göremezlik Nedeni ile Erken Emeklilik Aylığı” bağlanmaktadır.

Bu durumda olanların, Hollanda’da ikamet ettikleri sürece 65 yaşına kadar adlarına prim ödenmeye devam edilmektedir. Bu kimselerin aylık bağlanmasında aranan yurtdışında çalışmama şartını ortadan kaldıran bir durum söz konusu olmadığından, Hollanda‘da prim ödenen söz konusu bu dönemde 3201 sayılı Kanuna göre aylık talepleri SGK’nın 24.11.2009 tarihli ve 2009/140 sayılı genelgesine göre  geçerli sayılmakta ve emekli aylığı bağlanmaktadır.

Bu nedenlerle; Büromuz tarafından tespit edilen asgari prim ödeme gün sayısı, sigortalılık süresi ve yaş şartlarını dolduran vatandaşlarımız emekli aylığı bağlama (tahsisat) talebi için bize aşağıdaki belgeleri ulaştırmaları gerekmektedir;

1. UWV’den alınacak güncel TH 205 veya Konsoloslukça verilen ayrıştırılmış hizmet belgesi. TH 205 belgesinin Türkçe’ye tercümesi  ettirilmesi gerekmiyor. Bu belgelerin başvuru tarihinden geriye doğru 3 ay içerisinde alınmış ve güncel olması gerekir.
2. Yaşanılan beldenin bağlı olduğu sosyal yardım kuruluşundan ikamete dayalı sosyal yardım almadığına dair belge. Bu belge Türkçeye tercüme edilmelidir.
3. Çoğu SGK’lar talep etmemekle birlikte talep halinde Holanda’da serbest çalışma (zelfstandige) nedeniyle vergi mükellefi (belastingschuld) olunmadığına dair bağlı olunan vergi dairesinden (Belastingkantoor)  belge. Bu belgeyi ilk etapta istemiyoruz. Ancak SGK bizden talep ederse temin edilmesi ve Türkçeye tercümesi gerekiyor.
4. Nüfus Cüzdanı/Mavi Kart Fotokopisi.

BU İŞLEMLER İÇİN BÜRONUZ NASIL ÜCRETLENDİRME YAPIYOR?

Yukarıda da açıkladığımız gibi yurt dışı, askerlik ve doğum borçlanmaları (sigortalılık satın alma) ve emekli aylığı bağlama işlemleri ayrı ayrı prosedürlere tabi. Ayrıca vatandaşlarımız bu yurtdışı, askerlik veya doğum borçlanma işlemini yaptığında şartları oluşmamış ise (Mesela yaşı dolmamış, yaşı dolsa bile yurt dışında çalışma ve ikamete dayalı sosyal yardım alma, Hollanda’da %80 altında malulen emekli olma halinde) emekli aylığının bağlanması mümkün olmayacak ve gerekmeyecektir.

Bu nedenle vatandaşlarımızın Hollanda’daki ekonomik sıkıntılarını da göz önüne alarak büromuzca her iki işlem için ayrı ayrı fatura (Rechnung- rekening) karşılığı ücretlendirme yapılarak adil bir sistem uygulanmaktadır. Böylelikle yurtdışı,  askerlik/doğum borçlanmaları ile emekli aylığını bağlatma işleminden sadece birini büromuzla yapanlar tek ücret ödemektedir.

Kısacası Türkiye’den yurtdışı borçlanma yolu ile emeklilik konusunda danışma hizmetimiz RANDEVU SİSTEMİYLE ÜCRETE TABİ  olup büromuzca adınıza işlem yapıldığında ise borçlanma işlemleri için ayrı, emekli aylığı tahsisat işlemleri için ayrı ücret alınmaktadır.

Unutulmamalı ki, yanlış ve bilinçsizce bir borçlanma ile çok para yatırıp çok düşük emekli aylığı almaya mahkum olabilirsiniz. Attığınız taş ürküttüğünüz kurbağaya değsin!..

Hollanda’nın neresinde olursanız olun bizlerle hafta içi mesai saatleri içerisinde +49 1522 4444405 nolu cep (WhatsApp dahil) numarasından veya web sayfamızdaki diğer iletişim yollarından irtibat kurabilirsiniz.

Av. Şerif Yılmaz