1965 doğumluyum ve Almanya’da 10.01.1983-05.03.1984 tarihleri arasında çalışmalarım var. Ancak 1984 yılının sonunda Türkiye’ye kesin dönüş yaptık ve Türkiye’de evlendim. 1987, 1991, 1995 ve 1997 doğumlu dört çocuğum oldu. Son çocuk doğumundan sonra 2002-2005 yılları arası 900 gün SSK’lı çalışmam oldu. 01.03.2006 tarihinden itibaren 2011 tarihine kadar da 1950 gün SSK isteğe bağlı ödedim. Şimdi çocuk doğumlarını borçlanarak emekli olmak istiyorum ama bana 2002 Türkiye sigorta girişinden önce doğumlar olduğu için borçlanma yapamayacağımı söylüyorlar. Benim doğum borçlanması yapıp yapamayacağımı, bana hangi şartlarda emekli maaşı bağlanabileceğini bildirirseniz sevinirim. Selametle.. (Arzu T.- Adana/Türkiye)
Size söylenenler 11.09.2014 tarihinde yürürlüğe giren 6552 sayılı Torba Yasa ve SGK’nın 29.09.2014 tarihli 2014/27 sayılı genelgesinden önce ise doğrudur. SGK, sizin yurtdışı sigorta başlangıcınızı nazara almıyor ve Türkiye sigorta başlangıcınız olan 2002 öncesi yaptığınız en fazla iki doğumu borçlandırmıyordu ve biz de bu yurtdışı sigorta girişinizin Türkiye için de geçerli olduğunun tespiti için dava açıyorduk.
Ancak 6552 sayılı yasa ile sözleşmesinde sigorta girişi ile ilgili hüküm olan ülkelerdeki ilk sigorta girişlerinin Türkiye için de ilk defa sigorta başlangıcı olacağının hüküm altına alınmasından sonra SGK’nın bahsettiğimiz genelgesiyle de Almanya, Arnavutluk, Avusturya, Azerbaycan, Belçika, Bosna Hersek, Çek Cumhuriyeti, Fransa, Gürcistan, Hırvatistan, Hollanda, İsviçre, Kanada, Kebek, KKTC, Lüksemburg, Makedonya ve Slovakya ülkeleri (daha sonra bunlara İtalya ve Kore de eklenmiştir) ile yapılan sosyal güvenlik sözleşmelerinde ilk sigorta girişinin Türkiye’de de sayılacağına dair hüküm bulunduğu ve bunların Türkiye için de geçerli olduğu kabul edilmeye başlandı.
Ayrıca bu yasa ile daha önce en fazla iki çocuğa kadar yapılabilen doğum borçlanması her çocuk için iki yıl olmak üzere üç çocuğa kadar çıkarıldı. Dolayısıyla şayet çocukların doğumları arasında iki yıl varsa ve bu sürede sigortalı bir çalışmanız yoksa üç çocuğunuz için toplam 3x2x360= 2160 gün borçlanma hakkınız bulunuyor.
Bu halde Türkiye için sizin sigorta girişniz Türk sigortasından önce ilk defa sigortaya girdiğiniz 10.01.1983 tarihidir ki, bu tarihten sonra yaptığınız doğumları SSK kapsamında borçlanabilirsiniz. Yurtdışındaki 18 yaş sonrası çalışma, bir yıla kadar işsizlik süreleri ile ev hanımlığı sürelerinizi de borçlanma imkanınız var. Her ne kadar SGK 1.9.2016 tarihli ve 2016/20 sayılı genelgesiyle doğum borçlanması için öncelikle bu sigorta girişini kapsayacak şekilde yurtdışı borçlanması yapılması ve bedelin ödenmesi zorunluluğu getirilmiş ise de bu yurtdışı borçlanmasını yapmaya mecbur değilsiniz. Zira 2016/20 sayılı genelge yayınlanmadan önce Yargıtay Hukuk Genel Kurulu 6.4.2016 tarihli ve 2014/10-454 Esas, 2016/481 Karar sayılı içtihadında 10.09.2014 tarihli 6552 sayılı Kanunun değişikliğini de değerlendirerek “…..Türkiye Cumhuriyeti ile Almanya Federal Cumhuriyeti arasında imzalanan Sosyal Güvenlik Sözleşmesinin 29/4. fıkrasında yer alan ‚bir kimsenin Türk sigortasına girişinden önce bir Alman rant sigortasına girmiş olması halinde, Alman rant sigortasına girişi, Türk sigortasına giriş olarak kabul edilir.‘ düzenlemesi sebebiyle davacının Alman Rant Sigortasına giriş tarihinin Türkiye’deki sigortalılığın başlangıcı olarak kabul edilebilmesi için borçlanma işleminin yapılmasına gerek olmadığının kabulü gerekir.” diyerek yurtdışı sigorta girişinin Türkiye için de sigorta başlangıcı sayılması amacıyla mutlaka 3201 sayılı Kanunun gereğince yurtdışı borçlanma yapılması GEREKMEDİĞİNE hükmetmiştir. Kararı konu hakkında en yüksek mahkeme konumunda olan HGK verdiğinden içtihat tüm alt derece mahkemeleriyle isninaf ve Yargıtay dairelerini de bağlar.
Hali hazırda Türkiye’de SSK kapsamında ödenmiş 2850 prim gününüz var. 10.01.1983 sigorta girişnize göre 506 sayılı yasanın geçici 81 inci maddesi gereğince emeklilik şartlarınız 5000 gün, 25 yıl sigortalılık süresi ve en az 40 yaştır. 5000-2850= 2150 gün daha doğum borçlanması yaparsanız diğer şartları da yerine getirdiğinizden hemen emekli aylığına hak kazanırsınız ve bu emekli aylığınızın daha yüksek olmasını sağlar.
Bu borçlanma işlemine yurtdışı borçlanmayı da katarsanız o zaman tekrar yurtdışında yaşama durumunda 3201 sayılı yasadaki yurtdışında çalışma ve ikamete dayalı yardım alma yasağı ile karşılaşırsınız. Sadece Türkiye’deki çalışmalarınız ve doğum borçlanmasıyla emekli olursanız yurtdışına çıkıp ikamet etseniz bile emekli aylığınız kesilmeden yurtdışında hem çalışabilir hem de ikamete dayalı yardım alabilirsiniz. Ancak bunun için yukarıda gerekçelerini açıkladığımız sebeplerle iş mahkemesinde dava açmanız gerekir.
Av. Şerif Yılmaz/Osnabrück