YURTDIŞINDA 18 YAŞ ÖNCESİ SİGORTA GİRİŞİ TÜRKİYE İÇİN DE İLK SİGORTA GİRİŞİDİR
Türkiye’de SSK kapsamında bir sigortalının emekli aylığına hak kazanabilmesi için ASGARİ PRİM GÜN SAYISI, SİGORTALILIK SÜRESİ ve YAŞ şartlarının hepsini aynı anda doldurması gerekir. Bunlardan biri tamamlanmamış ise tamamlana kadar emekli aylığı bağlanmaz.
Bu şartlardan YAŞ ve ASGARİ PRİM GÜN SAYISI sigortalının ilk „SİGORTAYA GİRİŞ“ yani çalışmaya başladığı tarihe göre belirlenir. Örneğin 18.03.1973 doğumlu bir bayan sigortalı ilk çalışmaya başladığı tarih 13.04.1988 tarihi ise 506 sayılı Kanunun Geçici 81. maddesine göre 5225 asgari prim günü, 20 yıl sigortalılık süresi ile 44 yaş şartlarına tabidir.
Fakat burada hemen belirtilmeli ki, „Sigortalılık Süresinin Başlangıcı“ (Örneğin 20 yıl, 25 yıl, 15 veya 10 yıl) ile „İlk Sigorta Girişi“ kavramları birbirinden farklıdır. Demin de değindiğimiz gibi emekli aylığına hak kazandıracak prim günü sayısı, sigortalılık süresi ve yaş şartı „İlk Sigorta Girişi“ne göre belirlenir ancak „Sigortalılık Süresinin Başlangıcı“nın hesabı kişinin hangi tarihte ilk defa sigortaya girdiğine göre değişir.
Şöyle ki; Sosyal Güvenlik Kurumunun (SGK) uygulamasında mevzuat gereği 18 yaşından önce malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tâbi olanların sigortalılık süreleri 18 yaşını doldurdukları tarihte başlamış kabul edilmektedir. Ancak 01.04.1981 tarihinden önce malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tescil edilmiş olanlar hakkında 18 yaş şartı aranmaz.
Yukarıdaki örneğimize göre bayan sigortalımız 18 yaş öncesi ama 01.04.1981 tarihinden sonra 13.04.1988 tarihinde ilk defa sigortaya tabi olduğundan 20 yıllık „Sigortalılık Süresinin Başlangıcı“ 18 yaşını doldurduğu 18.03.1991 tarihinden itibaren hesaplanacak ve bu süreyi 18.03.2012 tarihinde tamamlayacaktır. 2017 yılında da 44 yaşını dolduracağından emekli aylığına 18.03.2017 tarihinden itibaren hak kazanacaktır.
Yani bu bayan sigortalımızın emeklilik şartları 18 yaşını ikmal ettiği 18.03.1991 tarihine göre 5525 gün sayısı, 20 yıl sigortalılık süresi ve 48 yaş olarak belirlenmeyecektir.
01.04.1981 tarihinden önce sigorta girişi olanların ise emeklilik şartları yine ilk defa sigortaya tabi olunan tarihine göre belirlenecek ancak „Sigortalılık Süresinin Başlangıcı“ 18 yaşına bağlı olmaksızın yine „İlk Sigorta Giriş“ tarihinden itibaren hesaplanacak.
Örnekte de görüldüğü gibi 18 yaş öncesi sigorta girişleri hem daha erken yaşta hem de daha az prim günü ile emekli aylığına hak kazandırmakta, 18 yaş öncesi ödenen primler ise 18 yaş sonrası prim günlerine eklenmektedir.
Lâkin bu 18 yaş öncesi kuralı sadece 01.10.2008 tarihinden önce sigortalı olup 4/a (SSK) kapsamında olan sigortalıların yaşlılık aylığı bağlanmasında geçerlidir.
4/1-(b) ve 4/1-(c) bendi kapsamındaki sigortalılardan, bir meslek veya sanat okulunu bitirerek, 4721 sayılı Türk Medenî Kanunu hükümlerine göre mahkemece ergin kılınmak (Kazai Rüşt) suretiyle, öğrenimleriyle ilgili görevlerde çalışanlar için 18 yaşın bitirilmiş olması şartı aranmıyor. Bu kapsamda 18 yaşın altında kazai rüşt kararı tarihinden itibaren başlayan sigortalılık başlangıç tarihleri, aynı zamanda sigortalılık süresinin başlangıç tarihi olarak esas alınıyor.
01.10.2008 tarihinden önce sigortalı olan 4/1-(a) ve 4/1-(b) sigortalıları (kazai rüşt kararıyla) için yalnızca yaşlılık aylığı bağlanmasında geçerli olan 18 yaş uygulaması, malullük ve ölüm aylıklarında uygulanmamaktadır.
YURTDIŞI SİGORTA GİRİŞLERİNDE 18 YAŞ UYGULAMASI
Yurtdışı sigorta girişlerinin Türkiye için de ilk sigorta girişi sayılması konusunda milat 11.09.2014 tarihinde 3201 sayılı Yurtdışı Borçlanma Kanunun 5 inci maddesine 5 inci fıkra ekleyen 6552 sayılı kanun ve bu kanuna göre Sosyal Güvenlik Kurumunca (SGK) 29.09.2014 tarihinde yayınlanan 2014/27 sayılı genelgedir.
11.09.2014 tarihinden önceki uygulama nasıldı?
6552 sayılı kanun değişikliğinden önce 3201 sayılı kanunun 5 inci maddesi yurtdışı borçlanma yapanların ilk sigortalılık başlangıçlarının nasıl tespit edileceğini şöyle belirliyordu;
- Yurt dışındaki sigortalılık sürelerinin tespitinde, bunu belirten ve istek sahibinin ibraz edeceği ispatlayıcı belgelerde kayıtlı bulunan tarihler arasındaki son tarihten geriye doğru olmak üzere gün sayıları esas alınıyor (5/1 md)
- Türkiye’de sigorta başlangıcı olanlar sigortalılığın başlangıç tarihinden önceki süreleri borçlanmış ise, sigortalılığın başlangıç tarihi, borçlanılan gün sayısı kadar geriye götürülüyor (5/2 md.)
- Türkiye’de hiç sigorta girişleri bulunmayanların ise sigortalılıklarının başlangıç tarihi, borçlarını tamamen ödedikleri tarihten borçlanılan gün sayısı kadar geriye götürülen tarih olarak belirleniyordu. (5/3 md)
Ayrıca bu maddenin 5 inci fıkrası „Sosyal güvenlik sözleşmesi yapılmış ülkelerdeki hizmetlerini, bu Kanuna göre borçlananların, sözleşme yapılan ülkede ilk defa çalışmaya başladıkları tarih, ilk işe giriş tarihi olarak dikkate alınmaz.“ diyerek yurtdışı sigorta girişlerini nazara almıyordu.
Bu düzenlemeye rağmen sigortalılar şayet Sosyal Güvenlik Sözleşmesi imzalanan bir ülkede ilk defa sigortaya tabi olmuşlar ve bu husus sözleşmede açıkça hüküm altına alınmışsa mahkemeye gidiyor ve bu yurtdışı ilk sigorta başlangıçlarını Türkiye için de ilk sigorta girişi olarak kabul ettirerek daha az borçlanma ile daha erken emekli olma haklarını alıyorlardı.
Örneğin Türkiye-Almanya Sosyal Güvenlik Sözleşmesi ve bu sözleşmenin 29/4 maddesinde böyle bir hüküm olduğundan Almanya’daki ilk sigorta girişi Türkiye için de ilk sigorta girişi sayılıyordu. Yargıtay ve mahkemeler gerekçe olarak Anayasanın 90. maddesini gösteriyorlar, uluslararası sözleşme hükümlerinin 3201 sayılı kanundan önce uygulanması gerektiğine dayanıyorlardı.
Hatta 10. Hukuk Dairesi içtihatlarında sözleşmeli ülkedeki ilk sigorta girişinin Türkiye’de ilk sigorta girişi sayılması için mutlaka o günlerin borçlanılması gerektiğini şart koşsa da 21. Hukuk Dairesi, 3201 sayılı kanun ile yani yurtdışı borçlanma ile sözleşme gereğince ilk sigorta girişi sayılma konusunun hukuken tamamen birbirinden bağımsız düzenlemeler olduğunu vurgulayarak ilk sigorta girişi için yurtdışı borçlanma yapılmasına bile gerek yok diyordu.
Yargıtay 10. Hukuk Dairesi konuyu yurtdışı borçlanma zorunluluğuna bağladığından ve 3201 sayılı kanunun 1 inci maddesi gereğince 18 yaşından itibaren yurtdışı sürelerinin borçlanılabileceği gerekçesinden hareketle sadece 18 yaşın ikmal edildiği tarihteki sigorta girişini Türkiye için de sigorta girişi saymakta, 21. HD yurtdışı borçlanmayı şart koşmamasına rağmen yine ilk sigorta girişini 18 yaşın ikmal edildiği yaş olarak alıyordu.
Oysa yurtdışı borçlanma ile sözleşme hükümleri birbirinden bağımsızdı. Ve örneğin Türkiye-Almanya Sosyal Güvenlik Sözleşmesinde ilk sigorta girişi ile ilgili 18 yaş sınırlandırması bulunmuyor. Ayrıca Yargıtay, Türkiye’deki 18 yaş uygulamasını esas alarak 01.04.1981 tarihi öncesi yurtdışı sigorta girişlerinde 18 yaş öncesi sigorta girişlerini kabul ediyordu. Buna rağmen anlaşılmaz bir şekilde yukarıda da değindiğimiz gibi „İlk Sigorta Girişi“ ile „Sigortalılık Süresinin Başlangıcı“ ve 3201 sayılı kanundaki 18 yaş sonrası yurtdışı sürelerinin borçlanılma zorunluluğu kavramlarını birbirine karıştırıyorlardı.
Kısacası Yargıtay 01.04.1981 öncesi yurtdışındaki 18 yaş öncesi ilk sigorta girişini kabul ediyor bu tarihten sonraki 18 yaş altı ilk sigorta girişlerini kabul etmiyordu. Yargıtay halen 01.04.1981 öncesi yurtdışındaki 18 yaş öncesi ilk sigorta girişlerini kabul etmeye devam ediyor. (21.HD, 17.12.2015 gün, 2015/18293-22935 gibi)
11.09.2014 tarihinden sonraki uygulama nasıl oldu?
11.09.2014 tarihinde yürürlüğe giren 6552 sayılı kanunla 3201 sayılı kanunun 5 inci maddesinin 5 fıkrasına “Uluslararası sosyal güvenlik sözleşmelerinde Türk sigortasına girişinden önce akit ülke sigortasına girdiği tarihin Türk sigortasına girdiği tarih olarak kabul edileceğine ilişkin özel hüküm bulunan ülkelerdeki sigortalılık sürelerini borçlananların akit ülkede ilk defa çalışmaya başladıkları tarih ilk işe giriş tarihi olarak kabul edilir.” cümlesi eklendi.
SGK’nın 29.09. 2014 tarihli ve 2014/27 sayılı genelgesi ile hangi ülkelerdeki ilk sigorta girişlerinin Türkiye için de ilk sigorta girişi sayılacağı belirlendi. Bu sayılan ülkelerin sayıları zaman içerisinde yeni yürürlüğe giren sözleşmeler veya değişiklikler sebebiyle 01.09.2016 tarihli ve 2016/20 sayılı, 06.11.2018 tarihli 2018/38 sayılı, 11.12.2020 tarihli 2020/51 sayılı, 17.09.2021 tarihli 2021/32 sayılı ve nihayet 03.11.2021 tarihli 2021/37 sayılı genelgelerle güncellenmiştir. Son duruma göre ilk sigorta girişiyle ilgili sözleşmesinde hüküm olan ülkeler;
1-Almanya,
2-Arnavutluk,
3-Avusturya,
4-Azerbaycan,
5-Belçika (01.09.2018 tarihinden önce ilk defa bu ülkede çalışmaya başlamış olanlar için)
6-Bosna Hersek,
7-Çekya,
8-Fransa,
9-Gürcistan
10-Hırvatistan
11-Hollanda
12-İsviçre
13-İtalya
14-Kanada
15-Kebek
16-KKTC (01.10.2020 tarihinden önce ilk defa bu ülkede çalışmaya başlamış olanlar için)
17-Kore Cumhuriyeti
18-Lüksemburg
19-Makedonya
20-Slovakya
21-Tunus
NOT: 03.11.2021 tarihli ve 2021/37 sayılı Genelge ile Moğolistan listeden çıkarılmıştır.
Bu genelgelerden sonra sözleşmesinde ilk sigorta girişi ile ilgili hüküm bulunan bu ülkelerdeki ilk sigorta girişleri dava açılmasına gerek kalmadan kabul edilmeye başlandı ve uygulama da aynı yönde devam etmektedir.
Ancak bu ülkelerdeki 18 yaş öncesi yurtdışı ilk sigorta girişlerinin kabul edilip edilmeyeceği yönünde ne 2014/27 sayılı genelgede ne de sonradan çıkartılan tahsisat işlemleri ile ilgili 2011/48, 2018/38 genelgelerde bir düzenleme yapılmadı.
Konu ile ilgili olarak ne kanunda ne yönetmelikte ne genelgelerde ne de akit ülkelerle yapılan sosyal güvenlik sözleşmelerinde bir hüküm bulunmuyordu.
Sadece kanun değişikliğine paralel olarak 06.11.2018 tarihli 2018/38 sayılı genelgenin “Yurtdışı Borçlanmasında Tahsis İşlemleri” başlıklı 6’ıncı bölümünün “1.1. Sosyal Güvenlik Sözleşmelerinde Özel Hüküm Bulunan Ülkeler İçin Sigortalılık Başlangıcı” maddesinin 3’üncü bendinde “Bu düzenleme gereğince sosyal güvenlik sözleşmesinde özel hüküm bulunan ülkelerdeki sigortalılık sürelerini borçlananların bu ülkelerdeki ilk işe başlama tarihi, Türkiye’de hiç çalışma yoksa ya da Türkiye’deki sigortalılığın başlangıç tarihinden önce ise Türkiye’de ilk işe giriş tarihi olarak kabul edilecektir” hükmü getirildi.
Lâkin bu düzenlemede de, sözleşmesinde ilk sigorta girişi ile ilgili hüküm bulunan ülkelerdeki 18 yaş altı sigorta girişlerinin Türkiye için de ilk sigorta girişi olarak kabul edileceğine dair bir ibare eklenmedi.
SGK Genel Müdürlüğü zaman zaman Yargıtay 10. HD’sinin „Sen ancak 18 yaşından itibaren sürelerini borçlanabilirsiniz ve bu süreleri borçlanırsan Türkiye için de ilk sigorta girişi kabul ederim“ şeklindeki gurbetçi sigortalıların aleyhine verdiği kararlarının aksine mevzuata uygun bir uygulama ile borçlanma kapsamı dışındaki 18 yaş öncesi sigorta girişlerini de kabul etti.
Ama bazı SGK İl Müdürlükleri bunun aksine yurtdışı borçlanma kapsamı dışında kalan 18 yaş öncesi sigorta girişlerini de kabul etmeyip 18 yaş sonrası ilk sigorta girişlerini esas alarak vatandaşın taleplerini reddetti.
Kısacası sözleşmeli 21 ülkedeki 18 yaş öncesi ilk sigorta girişleri konusunda genel bir düzenleme yapılmadığından her taşra teşkilatı kendine göre yorum yaparak uygulamada ikilik ve belirsizlik meydana getirdi.
SGK nihayet 06.11.2018 tarihli 2018/38 sayılı genelgenin “Yurtdışı Borçlanmasında Tahsis İşlemleri” başlıklı 6’ıncı bölümünün “1.1. Sosyal Güvenlik Sözleşmelerinde Özel Hüküm Bulunan Ülkeler İçin Sigortalılık Başlangıcı” maddesine 17.09.2021 tarihli 2021/32 sayılı genelgesiyle bir bent (5’inci bent) ekleyerek konuya açıklık getirildi. Eklenen bu bent şu şekilde;
“Gerek uluslararası sosyal güvenlik sözleşmelerinde Türk sigortasına girişinden önce akit ülke sigortasına girdiği tarihin Türk sigortasına girdiği tarih olarak kabul edileceğine ilişkin özel hüküm bulunan ülkelerde geçen sigortalılık sürelerini borçlananların, gerekse sosyal güvenlik sözleşmesi akdedilmiş ülkelerde geçen hizmetleri birleştirilerek aylık talebinde bulunanların, akit ülkede 18 yaş altındaki çalışmaya başladıkları tarih Ülkemizde ilk işe giriş tarihi olarak dikkate alınacak olup bu Genelgenin “1.1.3. 18 Yaşın Altında Geçen Hizmetler” başlığında yer alan hükümlere göre işlem yapılacaktır.”
Diğer bir deyişle yukarıda sıralanan ve sözleşmesinde hüküm bulunan ülkelerde geçen sürelerini BORÇLANANLARIN o ülkelerdeki 18 yaş altı ilk sigorta girişleri aynı Türkiye’dekilerin 18 yaş altı sigorta girişleri gibi kabul edilecek ve ona göre SSK kapsamında gerekli asgari prim süresi ve yaş şartları tespit edilecek, sigortalılık süreleri ise 18 yaşından (01.04.1981 tarihinden sonra sigorta girişi olanlar için) itibaren hesaplanacak.
GURBETÇİNİN YURTDIŞI 18 YAŞ ÖNCESİ SİGORTA GİRİŞİNİN ÖNEMİ NEDİR?
Yukarıda da değindiğimiz gibi 18 yaş altı sigorta girişi hem daha erken yaşta hem de daha az prim günü ile emekli olma hakkı verir. Bu yurtdışındaki vatandaşlar için de çok önemlidir.
Birkaç örnek verelim.
ÖRNEK 1: Musa Örnek bey 01.03.1972 doğumlu olup 22.11.2004 tarihinde izinle Türk vatandaşlığından çıkıp Alman vatandaşı olmuştur. Yani kendisi mavi kart hakkı sahibidir.
Bundan dolayı Türkiye’deki 5 günlük çalışmalarına istinaden 3201 sayılı Kanunun 1’inci maddesi gereğince 18 yaşını doldurduğu ve sadece Türk vatandaşlığında çalışma ve işsizlik süreleri olarak geçen 01.03.1990-21.11.2004 tarihleri arasında 5375 gününü borçlanarak bedelini yatırmıştır. Fakat Musa beyin Almanya’daki ilk sigorta girişi meslek eğitimi (Berufliche Ausbildung) ile 15.03.1988 tarihidir.
17.09.2021 tarihli 2021/32 sayılı genelgesinden önce SGK’ya göre Musa beyin ilk sigorta girişi 18 yaşını doldurduğu 01.03.1990 tarihidir ki, buna göre Musa beyin SSK kapsamında emeklilik şartları 5525 asgari prim günü, 25 yıl sigortalılık süresi ve 52 yaştır. Oysa Musa beyin sadece 5375+5= 5380 günü vardır ve 5525 güne tamamlamak için yeniden 145 gün daha borçlanma için süresi yoktur. Çünkü kendisi 22.11.2004 tarihinden itibaren mavi kartlı Alman vatandaşıdır.
17.09.2021 tarihli 2021/32 sayılı genelgesinden sonra Almanya’daki 18 yaş altı 15.03.1988 tarihi ilk sigorta girişi kabul edildiğinde Musa bey 5375 asgari prim günü, 25 yıl sigortalılık süresi ve 50 yaş şartlarına tabi olacaktır.
Bu durumda 5375 günü tamamlanmış, 25 yıl sigortalılık süresi 18 yaşını doldurduğu 01.03.1990 tarihi esas alınarak 2015 yılında dolmuş, 50 yaşını da 01.03.2022 tarihinde tamamlayıp emekli aylığına başvurabilecektir.
ÖRNEK 2: Azize Örnek hanım 01.03.1982 doğumlu olup 2018 yılında SSK (4/a) kapsamında Fransa’da geçen çalışma, işsizlik ve ev kadınlığı dönemlerinden 01.03.2000-01.03.2010 tarihleri arasındaki 3600 gününü borçlanmış ve bedelini yatırmıştır. Azize hanımın Fransa’da ilk sigorta girişi 17 yaşında iken 15.08.1999 tarihidir.
17.09.2021 tarihli 2021/32 sayılı genelgesinden önce SGK’ya göre Azize hanımın ilk sigorta girişi 18 yaşını doldurduğu 01.03.2000 tarihidir ki, buna göre Azize hanımın SSK kapsamında kısmi emeklilik şartları 4500 asgari prim günü, 25 yıl sigortalılık süresi ve 58 yaştır.
17.09.2021 tarihli 2021/32 sayılı genelgesinden sonra Fransa’daki 18 yaş altı 15.08.1999 tarihi ilk sigorta girişi kabul edildiğinde Azize hanım 3600 asgari prim günü, 15 yıl sigortalılık süresi ve 58 yaş şartlarına tabi olacaktır.
Bu durumda Azize hanım 3600 günü tamamlanmış, 15 yıl sigortalılık süresi 18 yaşını doldurduğu 01.03.2000 tarihi esas alınarak 2015 yılında dolmuş, 58 yaşını da 01.03.2040 tarihinde tamamlayıp kısmi yaşlılık emekli aylığına başvurabilecektir. Ayrıca 4500 günü tamamlamak için ek bir borçlanma yapması gerekmemektedir.
Yurtdışı borçlanma yapılmadan da 18 yaş altı sigorta girişi sayılır mı?
Bu soru daha çok yurtdışı borçlanma imkânı olmayan ve Türkiye’ye dönüp oradaki sigortalılık süreleriyle emekli olmak isteyen vatandaşlarımızı ilgilendiriyor. Soruya cevap verebilmek için konuyu somut bir örnekle açıklayalım.
ÖRNEK: Muhammet Örnek bey 01.01.1978 Innsbruck doğumludur ve Avusturya’da ilk sigorta girişi 01.05.1995 olup sigortalılığı 31.07.1995 tarihine kadardır. Avusturya’da başkaca çalışması bulunmuyor. 1997 yılında Türkiye’ye kesin dönüşle öğrenim için gidiyor. Türkiye’de ilk defa SSK kapsamında sigorta girişi 01.07.2000 tarihidir.
Muhammet bey için SGK’nın 17.09.2021 tarihli 2021/32 sayılı genelgesindeki hüküm gereğince 18 yaş altı 01.05.1995 tarihi ilk sigorta girişi kabul edildiğinde Muhammet bey SSK kapsamında 5750 asgari prim günü, 25 yıl sigortalılık süresi ve 55 yaş şartlarına tabi olacaktır.
İşte burada “SGK, 01.05.1995 tarihini ilk sigorta girişi kabul edecek mi?” sorusu önümüze geliyor. Zira 17.09.2021 tarihli 2021/32 sayılı genelge hükmün de “… uluslararası sosyal güvenlik sözleşmelerinde Türk sigortasına girişinden önce akit ülke sigortasına girdiği tarihin Türk sigortasına girdiği tarih olarak kabul edileceğine ilişkin özel hüküm bulunan ülkelerde geçen sigortalılık sürelerini BORÇLANANLARIN…” o ülkelerdeki 18 yaş altı ilk sigorta girişleri aynı Türkiye’dekilerin 18 yaş altı sigorta girişleri gibi kabul edilecek.
Oysa örneğimizdeki Muhammet beyin Avusturya sigortasına tabi süreleri 18 yaşından önce 01.05.1995-31.07.1995 tarihleri arasında 3 aylıktır. 3201 sayılı Kanunun 1’inci maddesine göre ise 18 yaşından itibaren yurtdışı süreleri borçlanılabiliyor. Muhammet beyin bu sürelerini kanunen borçlanması mümkün olmadığı gibi borçlanabileceği Avusturya’da veya başka bir ülkede geçen hizmetleri de bulunmuyor.
O halde SGK, bu hükme göre Muhammet beyin Avusturya ilk sigorta girişini kabul etmeyecek ve emeklilik şartlarını 7000 asgari prim günü ile 60 yaş veya 4500 asgari prim günü, 25 yıl sigortalılık süresi ile 60 yaş olarak belirleyecek.
Ancak SGK’nın bu şekilde genelgesini yorumlaması ve uygulaması hukuka ve mevzuata aykırı olur. Şöyle ki;
Konu ile ilgili yargıya intikal eden olaylarda Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 18 yaş altı yurtdışı sigorta girişleri konusunda katı tutumunu her zaman sürdürmüştür.
Yargıtay 10.HD’si 18 yaş öncesi yurtdışı ilk sigorta girişlerini kabul etmemesini 17.09.2021 tarihli 2021/32 sayılı genelge hükmündeki gibi şu hukuki gerekçeye dayandırmakta; 11.09.2014 tarihinde yürürlüğe giren 6552 sayılı kanunla 3201 sayılı kanunun 5 inci maddesinin 5 fıkrasına eklenen cümlede „… sigortalılık sürelerini BORÇLANANLARIN akit ülkede ilk defa çalışmaya başladıkları tarih ilk işe giriş tarihi olarak kabul edilir“ demektedir. Dolayısıyla yurtdışındaki ilk sigorta girişinin Türkiye için de ilk sigorta girişi sayılabilmesi için bir gün dahi olsa mutlaka borçlanılması gerekir. Borçlanma yapılmazsa sigorta girişi de sayılmaz. Ancak 3201 sayılı Kanunun 1 inci maddesi ise sadece yurtdışındaki 18 yaşından itibaren süreleri borçlanma imkânı vermektedir. O halde borçlanılabilecek en eski süre 18 yaştır. 18 yaş öncesi yurtdışı süreleri borçlanılamaz. Hal böyle olunca da borçlanılamayan 18 yaş öncesi yurtdışı ilk sigorta girişi Türkiye içinde ilk sigorta girişi olamaz. (Yargıtay 10.HD, 05.10.2015 gün 2015/11967- 15665, 20.10.2016 gün 2016/8145- 12745 gibi)
Fakat Yargıtay Hukuk Genel Kurulu 18.01.2017 tarihli 2014/10-2380 esas, 2017/26 karar sayılı içtihadıyla 18 yaş öncesi Almanya sigorta girişinin kabulüne karar verilmesini talep eden davacıyı ve 10.HD kararına direnen mahkemeyi haklı bularak „Yerel Mahkemenin davacının Alman Rant Sigortasına giriş tarihinin Türkiye’ deki sigortalılığının başlangıç tarihi olarak kabul edilebilmesi için BORÇLANMA İŞLEMİNE GEREK OLMADIĞINA yönelik direnmesi yerindedir“ diyerek son noktayı koymuştur.
Dolayısıyla HGK, içtihadında görüş değiştirmediği sürece bizce de yerinde ve hukuka uygun olan bu içtihadı hem Yargıtay dairelerini hem mahkemeleri hem de SGK’yı bağlamaktadır. Yani Muhammet beyin mutlaka BORÇLANMA YAPMASI GEREKMİYOR. Muhammet beyin SGK ile hukuki sorun yaşanması halinde dava açarak 18 yaş öncesi Avusturya sigorta girişini Türkiye için de ilk sigorta girişi olarak saydırması ve SSK kapsamında 5750 asgari prim günü, 25 yıl sigortalılık süresi ve 55 yaş şartlarıyla emekli aylığına hak kazanması mümkündür.
Makalemiz genel bilgilendirme amaçlı olup her kişisel durum farklı olduğundan bağlayıcığı yoktur.
NOT: DANIŞMA HİZMETİMİZ RANDEVUYLA ÖNÖDEMELİ ÜCRETE TABİDİR.
*** Makalemizin tüm hakları yazarına aittir. Yazarından izin alınmadan kopyalanması, ticari amaçla kullanılması telif hakkının ihlalidir. Ancak yazar ismi ve link verilmek şartıyla makaleden alıntı yapılabilir.
Av. Şerif YILMAZ
KONU İLE İLGİLİ OLARAK AŞAĞIDA LİNKİNİ VERDİĞİMİZ VİDEOMUZDAN DA FAYDALANABİLİRSİNİZ.